Ουρολοίμωξη καλείται κάθε λοίμωξη που προσβάλλει κάποιο τμήμα του ουροποιητικού συστήματος. Φυσιολογικά τα ούρα είναι στείρα μικροβίων.

Όταν όμως μικροοργανισμοί εισέλθουν στο ουροποιητικό σύστημα τότε μπορούν να πολλαπλασιαστούν και να προκαλέσουν λοιμώξεις τις λεγόμενες ουρολοιμώξεις.

Οι πιο κοινοί τύποι ουρολοίμωξης είναι η οξεία κυστίτιδα (στην ουροδόχο κύστη) και η ουρηθρίτιδα (στην ουρήθρα). Σοβαρότερες όμως θεωρούνται οι λοιμώξεις του ανώτερου ουροποιητικού συστήματος (πυελονεφρίτιδα, σπειραματονεφρίτιδα). Τα βασικότερα συμπτώματα είναι η συχνουρία, η ενόχληση κατά την ούρηση, η αιματουρία και τα θολά ούρα. Οι ουρολοιμώξεις παρά τα «θορυβώδη» συμπτώματά τους αντιμετωπίζονται σχετικά εύκολα με σύντομη χορήγηση αντιβιοτικών.

Τα μικρόβια που προκαλούν ουρολοιμώξεις είναι πολλά και σε πολλές περιπτώσεις το είδος του μικροβίου εξαρτάται και από την αιτία που προκάλεσε την ουρολοίμωξη. Εντερικά μικρόβια, σεξουαλικώς μεταδιδόμενα παθογόνα μικρόβια, μυκοβακτήρια, μύκητες, ιοί και παράσιτα. Το πιο σύνηθες μικρόβιο είναι το escherichia coli. Σε ορισμένες περιπτώσεις, σεξουαλικώς μεταδιδόμενα όπως τα Chlamydia trachomatis, η neisseria gonorrhoeae, ο ιός του έρπητα είναι υπεύθυνα για την πρόκληση ουρολοίμωξης.

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ

• Φύλο. Οι γυναίκες εμφανίζουν συχνότερα ουρολοιμώξεις λόγω της γειτνίασης της γυναικείας ουρήθρας με το ορθό το οποίο είναι αποικισμένο με μικρόβια αλλά και λόγω του μικρότερου μήκους της, με αποτέλεσμα την ευκολότερη διείσδυση των μικροβίων στην ουροδόχο κύστη. Επιπλέον η σεξουαλική επαφή, λόγω του πιθανού τραυματισμού των ιστών γύρω από την ουρήθρα, πιθανό να προκαλέσει την είσοδο μικροβίων.
• Χρήση αντισυλληπικών μέσων Π.χ. διάφραγμα και τα σπερματοκτόνα.
• Γενετικοί παράγοντες. Π.χ. συγκεκριμένες ομάδες αίματος.
• Ιατρικοί χειρισμοί. Τέτοιοι μπορεί να είναι:

Η ύπαρξη ουροκαθετήρα. Μετά από 2-4 ημέρες από την τοποθέτηση του ουροκαθετήρα και εφόσον αυτός παραμένει, 10-30% των ασθενών θα εμφανίσει μικροβιουρία ποσοστό που φτάνει το 100% σε μακροπρόθεσμα καθετηριασμένους. Πρόσφατη επέμβαση στο ουροποιητικό σύστημα.
Η ανοσοκαταστολή (όπως η χημειοθεραπεία και το AIDS).

• Ανατομικές ανωμαλίες του ουροποιητικού. Π.χ. η υπερτροφία προστάτη στους άνδρες και οι νευρολογικές παθήσεις (όπως η παραπληγία) που εμποδίζουν την ομαλή αποβολή των ούρων.
• Παθήσεις – φυσιολογικές καταστάσεις. Π.χ. η εγκυμοσύνη, η εμμηνόπαυση και ο σακχαρώδης διαβήτης.
• Ηλικία. Η πιθανότητα ουρολοίμωξης αυξάνει σε άτομα άνω των 65 ετών.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

• δυσουρία
• συχνοουρία
• επείγουσα ούρηση
• υπερηβικός πόνος
• νυκτουρία
• ακράτεια
• αίσθημα βάρους
• μικρή ποσότητα ούρων

Τα συμπτώματα αυτά εμφανίζονται σε λοιμώξεις του κατώτερου ουροποιητικού συστήματος. Σε λοιμώξεις του ανώτερου ουροποιητικού συστήματος τα συνήθη συμπτώματα είναι τα ακόλουθα:

• οσφυϊκός πόνος
• πυρετός
• κακοδιαθεσία
• ναυτία
• κυστικά ενοχλήματα
• εμετός

Η διάγνωση της ουρολοίμωξης γίνεται με τη γενική ούρων και την καλλιέργεια ούρων. Με την καλλιέργεια ούρων ταυτοποιείται το μικρόβιο που την προκαλεί καθώς και το αντιβιόγραμμα για να προσδιοριστούν τα κατάλληλα αντιβιοτικά σκευάσματα. Ο εντοπισμός της λοίμωξης στο ανώτερο ή κατώτερο ουροποιητικό συνήθως στηρίζεται στην κλινική εικόνα των ασθενών. Όταν όμως απαιτείται ακριβής εντοπισμός της λοίμωξης δεν επαρκεί η κλινική εικόνα αλλά μπορούν να εφαρμοστούν άλλες  επεμβατικοί μέθοδοι όπως η διαδερμική παρακέντηση της νεφρικής πυέλου.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Για τη θεραπεία των ουρολοιμώξεων λαμβάνονται αντιβιοτικά τα οποία έχουν επιλεγεί κατόπιν αντιβιογράμματος. Σε απλή κυστίτιδα χορηγούνται αντιβιοτικά για 3-7 μέρες. Η διάρκεια της θεραπείας εξαρτάται από τη σοβαρότητα της λοίμωξης, τα συνυπάρχοντα προβλήματα του ασθενή και το χορηγούμενο αντιβιοτικό. Τα ενοχλήματα υποχωρούν μια με τρεις ημέρες από την έναρξη της αντιβίωσης. Για την εκρίζωση της λοίμωξης είναι απαραίτητη η ολοκλήρωση της αγωγής και όχι η νωρίτερη διακοπή της. Αν τα συμπτώματα επιμένουν πέρα των τριών ημερών θα πρέπει να ενημερωθεί ο θεράπων ιατρός.

ΠΡΟΛΗΨΗ

• Πίνετε αρκετό νερό, 8-10 ποτήρια την ημέρα, για να ξεπλένεται το ουροποιητικό σύστημα.
• Να ουρείτε όποτε αισθάνεστε την ανάγκη χωρίς να αναστέλλετε το άδειασμα της κύστης.
• Να πλένεστε πριν και μετά τη σεξουαλική πράξη.
• Είναι καλό να χρησιμοποιείται προφυλακτικά μέτρα κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής και να ουρείτε μετά.
• Χρησιμοποιείτε βαμβακερά και όχι νάιλον εσώρουχα και μη φοράτε στενά παντελόνια.
• Μη χρησιμοποιείτε αρωματικά σαπούνια και ταλκ στην περιοχή των γεννητικών οργάνων.
• Οι γυναίκες πρέπει να χρησιμοποιούν προϊόντα υγιεινής που δεν περιέχουν αποσμητικά.
• Οι γυναίκες πρέπει να καθαρίζονται στην τουαλέτα με φορά από εμπρός προς τα πίσω μετά τις κενώσεις.
• Να προτιμάτε το ντους από το μπάνιο στη μπανιέρα.
• Να ακολουθείτε μια ισορροπημένη διατροφή.
• Να καταναλώνετε cranberries.